Βοτουλισμός σε σκύλους

O αλλαντίαση είναι μια μορφή τροφικής δηλητηρίασης, που προκαλείται από μια τοξίνη που παράγεται από το βακτήριο Clostidrium botulinum. Είναι μια νευροπαθητική ασθένεια, σοβαρή και οι τύποι C και D είναι αυτοί που προσβάλλουν περισσότερο τους σκύλους και τις γάτες. Επειδή είναι μια ασυνήθιστη ασθένεια στα κατοικίδια ζώα, η διάγνωση είναι συνήθως δύσκολη στην επιβεβαίωση και δεν είναι γνωστό με βεβαιότητα πόσο η ασθένεια προσβάλλει τους σκύλους, επειδή πολλές περιπτώσεις δεν μπορούν να είναιαναφερθεί και λογιστικοποιηθεί.

Πώς ένας σκύλος μπορεί να προσβληθεί από αλλαντίαση

Με κατάποση:

- χαλασμένα τρόφιμα/απορρίμματα, συμπεριλαμβανομένων των οικιακών αποβλήτων

- κουφάρι νεκρών ζώων

- μολυσμένα οστά

- ωμό κρέας

- κονσερβοποιημένα τρόφιμα

- λακκούβες νερού σε επαφή με σκουπίδια

- φράγματα σε αγροτικές ιδιοκτησίες

Συμπτώματα αλλαντίασης

Η προσλαμβανόμενη τοξίνη απορροφάται από το στομάχι και το έντερο και διανέμεται στην κυκλοφορία του αίματος. Η τοξίνη αυτή έχει ειδική δράση στο περιφερικό νευρικό σύστημα και εμποδίζει τη μετάδοση των ερεθισμάτων από τις νευρικές απολήξεις στους μυς.

Ο σκύλος παρουσιάζει χαλαρή παράλυση (τα πόδια γίνονται μαλακά). Τα άκρα αρχίζουν να παραλύουν από τα πίσω πόδια προς τα μπροστινά, ενώ μπορεί επίσης να επηρεαστεί το αναπνευστικό και το καρδιακό σύστημα. Υπάρχει απώλεια του μυϊκού τόνου και των αντανακλαστικών της σπονδυλικής στήλης, αλλά η ουρά συνεχίζει να κινείται.

Τα συμπτώματα εμφανίζονται εντός 1 έως 2 ημερών από την κατάποση της τοξίνης και η κατάσταση εξελίσσεται γρήγορα σε θέση κατάκλισης (ξαπλωμένη).

Οι κύριες επιπλοκές που σχετίζονται με τη αλλαντίαση είναι η αναπνευστική και η καρδιακή ανεπάρκεια, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν στο θάνατο.

Διάγνωση αλλαντίασης

Συνήθως βασίζεται σε κλινικές αλλαγές και στο ιστορικό κατάποσης κάποιας τροφής ύποπτης για μόλυνση: σκουπίδια, οστά που βρέθηκαν στο δρόμο κ.λπ.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η ταυτοποίηση της νόσου δυσχεραίνεται επειδή για την επιβεβαίωση απαιτείται δοκιμή εξουδετέρωσης σε ποντίκια, η οποία δεν είναι πάντα διαθέσιμη. Η τοξίνη δεν εμφανίζεται άμεσα σε εξετάσεις ούρων, κοπράνων ή αίματος.

Η αλλαντίαση μπορεί να συγχέεται με:

- Λύσσα: αλλά αυτή, σε γενικές γραμμές, συνδέεται με μεταβολή της ψυχικής κατάστασης του σκύλου. Σύνδεσμος στη σελίδα για τη λύσσα.

- Οξεία πολυτραυματική νευροδερματίτιδα: εκφυλιστική νευρική νόσος κατά την οποία υπάρχει οξεία φλεγμονή των νεύρων και συνήθως προσβάλλει και τα 4 πόδια ταυτόχρονα και ο σκύλος έχει διαφορετικό γάβγισμα, πιο βραχνό από το κανονικό.

- ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΤΩΝ ΚΟΥΝΗΤΩΝ: προκαλείται επίσης από μια νευροτοξίνη που παράγεται από τα τσιμπούρια Ixodes και Dermacentor. Σε αυτή την περίπτωση, το τσιμπούρι μολύνει συνήθως τον σκύλο. Διαβάστε εδώ όλα τα σχετικά με τις ασθένειες των κροτώνων: Erlichiosis και Babesiosis.

- ΜΥΑΣΤΕΝΙΑ ΤΟΥ ΤΑΦΟΥΣ: ασθένεια που οδηγεί σε μυϊκή αδυναμία και υπερβολική κόπωση.

Πώς να θεραπεύσετε τον αλλαντίαση

Σε σοβαρά προσβεβλημένα ζώα, μπορεί να χρειαστεί νοσηλεία με οξυγονοθεραπεία και υποβοηθούμενο αερισμό για μερικές ημέρες. Σε άλλες περιπτώσεις, η θεραπεία βασίζεται σε υποστηρικτικά μέτρα:

- Κρατήστε το ζώο σε καθαρή, παραγεμισμένη επιφάνεια,

- Γυρίστε τον σκύλο στην αντίθετη πλευρά κάθε 4h/6h,

- Παρακολουθήστε τον πυρετό. Δείτε πώς να το κάνετε αυτό εδώ (σύνδεσμος στη σελίδα για τον πυρετό),

- Διατηρήστε το δέρμα στεγνό και καθαρό (χωρίς ούρα και περιττώματα). Η υδατοαπωθητική αλοιφή μπορεί να εφαρμοστεί στις περιοχές όπου ο σκύλος λερώνεται περισσότερο,

- Ταΐστε και δώστε νερό χρησιμοποιώντας σύριγγες. Ενδείκνυται η χρήση υγρής τροφής. Σύνδεσμος για τον τρόπο χορήγησης υγρών φαρμάκων,

- Κάντε μασάζ στα άκρα και εκτελέστε κινήσεις με τις πατούσες για 15 λεπτά, 3 έως 4 φορές την ημέρα,

- Βοηθήστε στην προσπάθεια να σταθεί και να υποστηρίξει το βάρος, 3 έως 4 φορές την ημέρα,

- Βοηθήστε τον σκύλο να πάει στην τουαλέτα, αφού δώσετε τροφή και νερό, πηγαίνετε τον σκύλο στο συνηθισμένο του μέρος και αφήστε τον εκεί για λίγη ώρα, ώστε να μπορέσει να ανακουφιστεί.

Υπάρχει μια ειδική αντιτοξίνη που μπορεί να χορηγηθεί, αλλά είναι αποτελεσματική μόνο εάν η τοξίνη εξακολουθεί να μην διεισδύει στις νευρικές απολήξεις. Αυτό σημαίνει ότι, εάν ο σκύλος άρχισε να παραλύει τα πίσω πόδια και ταυτοποιείται με αλλαντίαση, είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί η αντιτοξίνη εμποδίζοντας ότι η ασθένεια επηρεάζει άλλες περιοχές, όπως τα μπροστινά πόδια, το λαιμό, το αναπνευστικό και το καρδιακό σύστημα.

Η χρήση αντιβιοτικών δεν έχει κανένα αποτέλεσμα, επειδή δεν είναι τα βακτήρια που προκαλούν την ασθένεια, αλλά η τοξίνη που έχει προ-διαμορφωθεί.

Ανάκτηση

Η πρόγνωση είναι ευνοϊκή, οι νευρικές απολήξεις πρέπει να αναγεννηθούν και αυτό συμβαίνει αργά. Πολλοί σκύλοι αναρρώνουν πλήρως μεταξύ 2 έως 4 εβδομάδων από την έναρξη των συμπτωμάτων.

Πώς να προλάβετε τον αλλαντίαση

Προσοχή στις βόλτες σε μέρη όπου υπάρχουν σκουπίδια, λακκούβες με νερό, σε αγροκτήματα και όπου υπάρχει τροφή σε αποσύνθεση. Δεν υπάρχει ακόμη εμβόλιο για τους σκύλους κατά της αλλαντίασης.

Αληθινή ιστορία

Shih Tzu, 6 μηνών, που ζει σε διαμέρισμα, με όλα τα εμβόλια του ενημερωμένα και αποπαρασιτωμένο, άρχισε να παρουσιάζει δυσκολία στο ανέβασμα σκαλοπατιών, στο σκαρφάλωμα στον καναπέ, στο άλμα, με έλλειψη συντονισμού στα πίσω πόδια του.

Μετά από 24 ώρες από την επίσκεψη στον κτηνίατρο, ο σκύλος δεν παρουσίασε καμία βελτίωση. Σε νέα επαφή με τον γιατρό, αυτός διατήρησε τη θεραπεία. Ο σκύλος είχε διάρροια και εξετάστηκαν τα κόπρανα, τα οποία δεν έδειξαν καμία μεταβολή. Σε 2 ημέρες τα πίσω πόδια παρέλυσαν και σε 4 ημέρες τα μπροστινά πόδια και το κεφάλι έγιναν επίσης άτονα.

Ο σκύλος εισήχθη στο νοσοκομείο, έγινε εξέταση αίματος, η οποία ήταν εντάξει, εφαρμόστηκε φαρμακευτική αγωγή για να ελεγχθεί η αντίδραση του σκύλου, σε περίπτωση μυασθένειας, αλλά δεν αντέδρασε. Με αποκλεισμό, διαπιστώθηκε ότι ο σκύλος είχε αλλαντίαση και άρχισαν τα μέτρα υποστήριξης.

Δεν είναι γνωστό πού ήρθε σε επαφή ο σκύλος με την τοξίνη, υπάρχουν υποψίες για τους περιπάτους, διότι καθώς ο σκύλος κατοικεί σε κεντρική περιοχή της πόλης, με συχνότητα υπάρχουν σκουπίδια που διασπείρονται στους δρόμους και αυτό μπορεί να ήταν η μορφή μόλυνσης. Ή ακόμα, ο ίδιος είχε πρόσβαση σε κονσέρβες τροφής για σκύλους, όπου μπορεί να είχε την ανάπτυξη της τοξίνης.

Περίπου 3 ημέρες μετά τη διάγνωση της αλλαντίασης και χωρίς να χρειαστεί νοσηλεία, ο σκύλος άρχισε να σηκώνει και πάλι το κεφάλι του ψηλά. Τον συνόδευε πάντα κάποιος, ξάπλωνε σε ένα άνετο μέρος, λάμβανε υγρή τροφή και νερό, τον πήγαιναν στην τουαλέτα και, καθώς είναι shih tzu, τον περιποιούνταν για να διευκολύνεται ο καθαρισμός.

Σε 2 εβδομάδες ο σκύλος είχε ήδη ανακτήσει λίγο τον τόνο των μπροστινών του ποδιών και με λίγη βοήθεια μπορούσε να καθίσει και να φάει κάτι στερεό, αλλά δεν είχε όρεξη, οπότε συνέχισε να τρώει υγρή τροφή μαζί με άλλη τροφή: φρούτα (τα οποία αγαπάει).

Μέσα σε 3 εβδομάδες, το κουτάβι στεκόταν όρθιο αλλά όχι σταθερά, χρειαζόταν βοήθεια και ήταν ήδη σε θέση να ταΐσει και να πιει νερό χωρίς να χρειάζεται βοήθεια.

Μέχρι τις 4 εβδομάδες μπορούσε να κινηθεί, αλλά για να περπατήσει κινούσε ταυτόχρονα τα πίσω πόδια του (σαν κουνέλι που πηδάει).

Μέσα σε 5 εβδομάδες, ο σκύλος είχε αναρρώσει πλήρως και χωρίς συνέπειες. Σήμερα είναι 1 έτους, πολύ υγιής και παιχνιδιάρης.

Βιβλιογραφία

Alves, Kahena. botulism in dogs: a disease of the neuromuscular junction. UFRGS, 2013.

Chrisman et al. Νευρολογία μικρών ζώων. Roca, 2005.

Tortora et al. Μικροβιολογία. Artmed, 2003.